تأثیر اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا بر موقعیت ژئواکونومیک جمهوری اسلامی ایران

Authors

  • حجت مهکویی استادیار گروه جغرافیای سیاسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران
  • مهناز گودرزی عضو هیأت علمی گروه روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، ایران
Abstract:

بعد از جنگ سرد، گرایش به‌سوی منطقه‌گرایی در مناطق گوناگون جهان بیشتر نمایان شده است. آسیای مرکزی از مناطق ژئواستراتژیک است که همواره در کانون توجه روسیه و ابرقدرت‌های چین و آمریکا قرار دارد. توجه کشور چین به این منطقه برای عبور طرح (یک کمربند- یک راه) برای اتصال به اروپا از نمونه‌های موقعیت مهم آسیای مرکزی است. در این منطقه، اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاری شانگهای ظرفیت‌های خوب و مناسبی برای ارتقای سطح اقتصادی کشورهای این منطقه دارند که سیاست خارجی ایران، می‌تواند از این ظرفیت‌ها در راستای منافع ملی خود بهره ببرد. اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا از اتحادیه‌هایی است که در قالب گروه‌بندی منطقه‌ای در آسیای مرکزی تأسیس شده است. ایران به‌عنوان کشوری که در همسایگی با کشورهای عضو این اتحادیه قرار دارد، با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خود، می‌تواند از نقش تأثیرگذار این اتحادیه متأثر شود. البته این مهم برای هر کشوری می‌تواند اتفاق بیفتد که بستگی به وزن ژئوپلیتیکی کشورها دارد. نوشتار حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا و عضویت ایران در آن چه تأثیری بر موقعیت ژئواکونومیک ایران دارد؟ یافته‌های پژوهش نشان داد که هم‌جواری ایران با کشورهای عضو اتحادیه و با عضویت ایران در این اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا، موقعیت ژئواکونومیک ایران بیشتر متأثر خواهد شد. این نوشتار با روش کیفی و با رویکردی توصیفی- تحلیلی این موضوع را بررسی می‌کند. برای بررسی سیاست و تأثیر منطقه‌گرایی بر موقعیت ژئواکونومیک ایران از نظریه‌ها و رویکردهای ژئواکونومیک و همگرایی اقتصادمحور، استفاده شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اتحادیه اقتصادی اوراسیا و الزامات ژئواکونومیک آن برای ایران

منطق رقابت‌های راهبردی پس از جنگ سرد جز در مناطق ویژه‌‌ای از جهان، دیگر از ماهیت نظامی پیروی نمی‌کند. رقابت‌های ژئوپلیتیک با افول جایگاه تقابلات نظامی، ماهیتی اقتصادی ـ تجاری به‌خود گرفته‌اند. اتحادیه اقتصادی اوراسیا با گذراندن چندساله فرایندی که در اروپا چندین دهه به طول انجامید، ابزاری اقتصادی در خدمت اهداف رقابت‌های ژئوپلیتیک مهیا کرده است. منطق تعارض بر فراز کنش‌های اقتصادی این اتحادیه سیطر...

full text

اتحادیه اقتصادی اوراسیا و الزامات ژئواکونومیک آن برای ایران

منطق رقابت های راهبردی پس از جنگ سرد جز در مناطق ویژه ای از جهان، دیگر از ماهیت نظامی پیروی نمی کند. رقابت های ژئوپلیتیک با افول جایگاه تقابلات نظامی، ماهیتی اقتصادی ـ تجاری به خود گرفته اند. اتحادیه اقتصادی اوراسیا با گذراندن چندساله فرایندی که در اروپا چندین دهه به طول انجامید، ابزاری اقتصادی در خدمت اهداف رقابت های ژئوپلیتیک مهیا کرده است. منطق تعارض بر فراز کنش های اقتصادی این اتحادیه سیطره...

full text

تأثیر ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک خط‌لوله نکا‌ ـ‌‌ جاسک بر امنیت ‌ملی جمهوری اسلامی ایران

حوزه دریای خزر به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی ونیز منابع عظیم انرژی خصوصاً نفت و گاز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.در سال‌های اخیر رقابت بر سر منابع انرژی این حوزه بین‌ بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای افزایش یافته که این امر علاوه بر بروز تنش و رویارویی بین بازیگران، بی‌ثباتی و ناامنی را در منطقه تشدید کرده است.علاوه بر این چگونگی ونحوه انتقال انرژی حوزه دریای خزر وارائه طرح‌ها و مسیرهای پیشنهاد...

full text

فرصت‎ها و چالش‎های اقتصادی موافقت‌نامۀ تجارت آزاد اتحادیۀ اروپا و گرجستان برای جمهوری اسلامی ایران

پس از برجام، دورۀ جدیدی از روابط اقتصادی میان ایران و گرجستان آغاز شد. از مؤلفه‌هایی که سبب انگیزۀ ایرانی‌ها برای سرمایه‌گذاری در گرجستان شد، روابط نزدیک میان گرجستان و اتحادیۀ اروپا بود. در سال ۲۰۱۴ موافقت‌نامۀ تجارت آزاد عمیق و همه‌جانبه میان اتحادیۀ اروپا و گرجستان امضا شد. از این تاریخ، گرجستان از امتیازهایی در روابط اقتصادی با اتحادیۀ اروپا بهره‌مند شد. بنابر برخی مفاد این قرارداد، اروپایی...

full text

بررسی جایگاه و موقعیت ژئواکونومیک جمهوری اسلامی ایران و نقش آن در تامین و ارتقاء امنیت ملّی

بنیان قلمروهای ژئواستراتژیک در دوران جنگ سرد که براساس توان نظامی، فضای جغرافیایی و گسترهایدئولوژیک بنا شده بود به دلایل فراوان از جمله هزینه بسیار بالای تسلیحات نظامی و پشتیبانی از کشورهای اقمار،ظهور انقلاب تکنولوژیک و گسترش ارتباطات، با فروریختن دیوار برلین از هم پاشید . در این بین با کاهش نقشمسائل نظامی و ایدئولوژیک، جناح بندی ها و رقابت هایی که بین دو ابرقدرت و هم پیمانان آن ها برپایه عامل ...

full text

نگاهی جغرافیایی به موقعیت جمهوری اسلامی ایران

فلات ایران واحد جغرافیایی ویژه­ ای از بزرگترین قاره جهان، یعنی آسیا است که با وسعتی بیش از سی درصد خشکی های زمین در نیمکره شرقی گسترده شده است. این فلات از سرزمین کوهستانی و بلندی تشکیل شده که در جنوب غربی آسیا به دنبال چین ­خوردگی جوان دوران سوم زمین­ شناسی شکل گرفته است.

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 2

pages  519- 538

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023